31 Mart 2013 Pazar

Matematik Dersi 6. Sınıf Cebir Öğrenme Alanı Öğrenme Gereksinimi- Analiz Aşaması


Hedef Kitle: İstanbul ili Silivri ilçesinde Değirmenköy Atatürk Ortaokulu 6-A sınıfı öğrencileri.

Problem: Değirmenköy Atatürk Ortaokulu 6/A sınıfı öğrencilerinin matematik dersinden güçlük çektikleri konuları tespit edip, buna uygun olan eğitimleri hazırlamak.
Mevcut Durum: Yapılan yazılı sınav sonucunda ; Matematik dersi Cebir öğrenme alanındaki kazanımlara yönelik eksiklikler olduğu belirlenmiştir.
Olması Gereken Durum: Bu kazanıma yönelik eksiklikler tamamlanarak başarı oranı en az %90 olmalıdır.
Çalışmanın Amacı: Hedef kitlenin belirlenen kazanımdaki başarı oranını web tabanlı uygulamalar ile arttırmak.

Hedef Kitle Özellikleri: Hedef kitle 11 kız, 10 erkek toplam 21 öğrenciden oluşmaktadır. Hedef kitle gelişim ve öğrenme özellikleri açısından incelenmiş, 6. sınıf öğrencilerini kapsayan 12 yaş grubu çocuklarının özellikleri araştırılarak hedef kitle tanınmaya çalışılmış ve ortam geliştirilirken yine bu özellikler dikkate alınmıştır.  Öğrencilerin büyük çoğunluğunun konuyla ilgili alt bilgilere sahip olduğu ancak bilgilerini problem çözümünde kullanmada sorunlar yaşadıkları gözlenmiştir.

Kaynaklar :Bu aşamada öğretim tasarımında kullanılacak olan kaynak materyaller tespit edilmiştir. Öncelikle 2012-2013 öğretim yılı için Meram Yayınları tarafından hazırlanan Matematik ders kitabı, Öğrenci Çalışma Kitabı ve  Öğretmen Kılavuz Kitabı incelenmiştir. Ayrıca M.E.B. onaylı çeşitli ders kitapları, test kitapları ve eğitim yazılımları dikkate alınmıştır.

Bütçe: Yazılımın internet üzerinden yayınlanabilmesi için bir alan dışında gideri bulunmamaktadır.

Ulaştırma olanakları: Web tabanlı bir ortam geliştirilmesi; ancak öğrencilerin bir kısmında internet bağlantısı olmadığı için bu ortamın bilgisayar laboratuarında, öğretmen kontrolünde, sınıfça uygulanması planlanmıştır.

Sınırlılıkları: Öğrencilerin tamamında internet bağlantısı olmaması.

Proje Süresi: İçeriğin hazırlanması, bunun sisteme aktarılması, uygulama değerlendirmelerinin yapılması ve sistem kullanıldıktan sonra  öğrenci başarı durumu değerlendirmesinin yapılması yaklaşık olarak 1 ay sürecektir.

İçerik Analizi:

Konu Alanı: Matematik
Öğrenme Alanı: Cebir

  • Alt Öğrenme Alanı: Cebirsel İfadeler
  • Kazanım: Belirli durumlara uygun cebirsel ifadeyi yazar.


  • Alt Öğrenme Alanı: Eşitlik ve Denklem
    • Kazanım: Eşitliğin korunumunu modelle gösterir ve açıklar.
    • Kazanım: Denklemi açıklar, problemlere uygun denklemleri kurar.
    • Kazanım: Birinci dereceden bir bilinmeyenli denklemleri çözer.



24 Mart 2013 Pazar

Öğretim Tasarımı

 ÖĞRETİM TASARIMI NEDİR? 
Kökleri 1920’lere dayanan ancak II. Dünya Savaşı ve sonrasında kullanımı ivmelenen öğretim tasarımı kavramı Gagne, Briggs, Flagan gibi psikologların bilgilerini sistematikleştirerek öğretim amaçlı kullanmaları ile başlamaktadır. Bu psikologlar savaş süresince ordudaki askerlere verilen eğitimler sırasında geliştirdikleri çeşitli yöntemler ile öğretim tasarımının temelini atmışlardır. 
Öğretim tasarımı süreç olarak ele alındığında; öğretimin kalitesini sağlamak için, öğrenme ve öğretim kuramlarından yararlanılarak ilerleyen sistematik bir geliştirme süreci olarak tanımlanmaktadır. Bu süreçte, öğrenenlerin gereksinim ve hedeflerinin analizi ile sözü edilen gereksinimlerle örtüşen uygun sistemlerin geliştirilmesi bulunmaktadır. Bu sistemler içindeki öğretim materyal ve etkinliklerinin geliştirilmesi ile öğretim ve öğrenenlerin değerlendirilmesi de öğretim tasarımı sürecinde bulunmaktadır (Berger & Kam, 1996). Öğretim tasarımına disiplin olarak bakıldığında; araştırma ve kuramsal temelde öğretim stratejileri ile öğretim stratejilerinin geliştirilmesi ve uygulanması süreciyle ilgilenen bir disiplin olduğu görülmektedir (Berger & Kam, 1996). 
Öğretim tasarımı bilim olarak açıklandığında; geliştirme, uygulama, değerlendirme ve durumların sürdürülebilirliğini sağlamak için büyük ya da küçük konu alanlarında ve tüm karmaşıklık düzeylerinde öğrenmeyi desteklemek amacıyla ayrıntılı bir biçimde tasarım yapma bilimidir (Berger & Kam, 1996). (Tanımlar https://dosya.sakarya.edu.tr/Dokumanlar/2013/204/260175797_unite_3__ogretim_tasarimi_ve_teknolojilerinin_temelleri.docx adresinden 23.03. 2013 tarihinde alınmıştır.) 

Öğretim Tasarımı Yaklaşımları

http://gazibote.files.wordpress.com/2011/03/ot_4_modeller.pptx sitesinden alınmıştır. 

Öğretim Tasarımı yaklaşımlarının bazılarının adımları aşağıda verilmiştir: 
1. Dick ve Carey Modeli 
 http://gazibote.files.wordpress.com/2011/03/ot_4_modeller.pptx sitesinden alınmıştır. 

2. Seels ve Glasgow Modeli 
http://gazibote.files.wordpress.com/2011/03/ot_4_modeller.pptx sitesinden alınmıştır. 

3. Kemp, Morrison ve Ross Modeli 
http://gazibote.files.wordpress.com/2011/03/ot_4_modeller.pptx sitesinden alınmıştır. 

4. Assure Modeli
http://gazibote.files.wordpress.com/2011/03/ot_4_modeller.pptx sitesinden alınmıştır. 


5. Temel Öğretim Tasarımı Modeli( ADDIE) 
Addie modelinde 3 ana soru vardır: 
  • Nereye gitmek istiyoruz ? 
  • Oraya nasıl gideriz ? 
  • Oraya geldiğimizi nasıl anlarız ? 

Addie modelinin basamakları: 
1. Analiz Basamağı: Bu aşamada eğitimle ilgili olabileceği düşünülen sorunların, bu sorunlardan etkilenen hedef kitlenin ve sorunların ortaya çıkardığı koşulların çözümlemesi yapılır. Genel olarak hedef-davranışlar, öğrencinin özellikleri, çevre şartları ve var olan fırsatlar belirlendikten sonra değerlendirme çalışmaları yapılır. Bu basamakta, oluşturulan birçok analiz çeşidi sayesinde hedef kitlenin tanınması kolaylaşacaktır. Bununla birlikte probleme etki eden etmenlerin (kaynağın, dış çevrenin gibi) ortadan kaldırılması çözümlenebilecektir. Uygulanabilecek altı tür analiz bulunmaktadır. Bunlar;  
  • İçerik analizi: Eğitim programlarının dayandığı temel öğe ve felsefenin öngördüğü kavramlar, olgular, ilkeler, yaklaşımlar, değerler, ölçütler, kuramlar ve genellemeler gibi bilgi birikimlerinin sistemli birleşiminden sağlanan oluşumlardır. İçerik analizinin oluşu sırasında özellikle hedef kitle özellikleri göz önünde bulunarak, konu alan uzmanlarından yararlanılmalıdır. 
  • İhtiyaç analizi: Var olan durum ile olması gereken durum arasındaki farklılıkları belirlemek için bilgi toplama ve toplanan bilgiler ışığında problemi analiz ederek çözüm önerileri geliştirme sürecidir. 
  • İş-görev analizi: İş analizi için öğretilebilecek temel öğretim elemanlarına ayrıştırılmasıdır. Temel öğretim elemanları bilişsel, devinsel ve duyuşsal davranışlardan oluşur. Görev, hedefe varmak için gerekli olan bir seri çalışma ve davranışlardır. Görev analizi bu özelliği ile daha çok gözlemlenebilir adımlar üzerinden yapılır 
  • Performans analizi: Gözlenen performans problemini ve çalışma ortamı içerisindeki etkisini belirtilmelidir. Bu durumdan genel olarak misyonun nasıl etkilendiğini belirtilmelidir. Bu iki faktör arasındaki boşluklar sorgulanmalıdır. Bu analizin temelinde iyi bir ihtiyaç analizi ve hedef kitle analizi yatmaktadır. 
  • Swot analizi: SWOT analizi incelenen kuruluşun, tekniğin, sürecin veya durumun güçlü ve zayıf (içsel yönleri) yönlerini belirlemekte ve dış çevreden kaynaklanan fırsat ve tehditleri saptamakta kullanılan bir tekniktir. 
  • Medya analizi: Bu analiz basamağında ise, problemin çözülmesi adına verilecek eğitim-öğretim ortamının belirlenmesi, öğrenci kanalının (işitsel, görsel ya da dokunsal) belirlenmesi, sınırlılık ve kaynakların belirlenmesi ve kullanılacak medya türünün analiz edilmesi gerekmektedir. Hedef kitle analizi: Hedef kitlenin doğru olarak tanımlanmış olması ileride alınacak kararlar için büyük bir önem taşımaktadır. Hedef kitle, bilişsel, kişilik, sosyal ve fiziksel özellikler adına çok iyi analiz edilmelidir. 

2. Tasarım Basamağı: Eğitim-öğretim ortamında hedef ve davranışları gerçekleştirecek olan faaliyetler planlanır ve organize edilir. Eğitsel iletişim açısından yönlendirici bir işleve sahip olan öğretim amaçları yazılır, öngörülen sonuçlar doğrultusunda ölçme araçları geliştirilir, içerik düzenlemesi yapılır ve öğretme-öğrenme süreçlerinde kullanılacak stratejilere karar verilir. 


3. Geliştirme Basamağı: Analiz ve Tasarım aşamalarının çıktılarını kullanarak ders planı ve ders materyali oluşturulur. Tasarımlanmakta olan eğitim programının bir parçası olarak uygulama planları, eğitimci kılavuzları, öğrenci kitapları ve görsel-işitsel ortamlar üretilmektedir. Geliştirmede üzerinde durulan asıl nokta eğitim sırasında kullanılacak her türlü materyallerin (donanım ve yazılım) üretimi olmaktadır. Uygulama planları hazırlanırken modül yada üniteler temel alınır. Öğretim sırasında yönlendirici bir işlev taşıyan uygulama planında genellikle amaçlar, işlenecek konular, yöntemler, değerlendirme soruları ve kaynaklar belirtilir. 

4. Uygulama Basamağı: Uygulamayla ilgi olarak özellikle zaman çizelgelerinin hazırlanması, eğitimin yapılacağı çevrenin düzenlenmesi, maliyete ilişkin hesaplamaların yapılması ve eğiticilerin eğitimi gibi işlemler tamamlanır. Eğitimin yürütüleceği yer seçilirken yada çevre ayarlaması yapılırken öğrencilerin sağlık, ulaşım ve güvenliğinin yanı sıra, ergonomik açıdan öğrenmeyi kolaylaştıracak olumlu bir atmosfer oluşturulmalıdır. Ayrıca seçilen ortam, değişik öğretim yöntemlerinin öngördüğü bireysel yada kubaşık çalışma biçimlerine olanak sağlamalıdır. 

5. Değerlendirme Basamağı: Öğretim tasarımı sürecinin son aşaması değerlendirmedir. Burada, başlangıçta saptanan eğitim gereksinimlerini gidermek üzere geliştirilmiş olan öğrenme sisteminin kendi özgül işlevini ne oranda yerine getirebileceği belirlenmeye çalışılmaktadır. Başka bir deyişle, geliştirilen sistem gerçek koşullarda uygulanmadan önce test edilmekte ve gelecekteki değerlendirme üzerinde durulmaktadır. Bunlar ara değerlendirme ve son değerlendirmedir. 
  • Ara Değerlendirme: Sistemdeki olası hata ve eksiklerin araştırılarak gerekli düzeltmelerin yapılması işlemleridir. Bu amaca dönük olarak, akran incelemesi, bire-bir değerlendirme ve alan testi gibi işlemler yapılmaktadır. Öğretim tasarımcısının geliştirdiği ama henüz kesinleşmiş saymadığı ürün, meslektaşları tarafından incelenerek eleştiri ve öneriler getirilir(akran değerlendirme). Ürünü gerçek yaşamda kullanacak olan öğrenci kitlesini temsil edebilecek nitelikte küçük bir örneklem alınır ve bu insanlar ürünü bireysel biçimde sınayarak hataları bulmaya ya da öneriler sunmaya başlar (Birebir değerlendirme).
  • Son Değerlendirme: Geliştirilen öğrenme sistemini müşteri gözüyle inceleyip kullanma yada yaygınlaştırma konusunda karar vermeyi amaçlamaktadır. Burada yanıt aranan soru şudur: Eğitim sorunlarının çözümü için geliştirilen programın uygulaması yaygınlaştırılırsa, bunun kısa ve uzun dönemdeki sonuçları neler olabilir? Değerlendirme aşamasında yapılan çalışmalar yalnızca ürün üzerinde yürütülen tartışmayla sınırlı değildir. Geliştirilen ürünün kullanılması yada öngörülen eğitimin yapılması durumunda ne tür bir etkinin ortaya çıkacağı da ele alınmalıdır. 
Basamakları tablolaştıracak olursak: 





ANALİZ AŞAMASI İÇİN GERÇEKLEŞTİRİLMİŞ ÖRNEKLER: 
1 . Arkün, Baş, Avcı, Çevik ve Gürcan (2009) tarafından gerçekleştirilen “ADDIE tasarım modeline göre web tabanlı bir öğrenme ortamı geliştirilmesi” çalışmasının analiz aşaması şöyledir: Analiz aşamasında konu alanı; Matematik (Olasılık), kazanım; “olasılık belirten kelimeleri uygun cümlelerde kullanma” ve hedef kitle; Ankara ilindeki özel bir ilköğretim okulu 4. sınıf öğrencileri olarak belirlenmiştir. Hedef kitle gelişim ve öğrenme özellikleri açısından incelenmiş, 4. sınıf öğrencilerini kapsayan 10 yaş grubu çocuklarının özellikleri araştırılarak hedef kitle tanınmaya çalışılmış ve ortam geliştirilirken yine bu özellikler dikkate alınmıştır. Bu bağlamda web tabanlı bir ortam geliştirilmesi ve bu ortamın bilgisayar laboratuarında, öğretmen kontrolünde, sınıfça uygulanması planlanmıştır. Laboratuardaki bilgisayarların donanım özelliklerinin yeterli olması, sınıf mevcudunun uygun olması ve internet bağlantısının sağlanması gibi önemli noktalar da incelendikten sonra tasarım aşamasına geçilmiştir. 

2. Demir, Dalgın, Bal, Kurtboğan, Jabarov tarafından yapılan proje Elazığ Gazi Endüstri Meslek Lisesi 10 ATL ve EML sınıfları öğrencilerine yönelik bir çalışmayı kapsamaktadır. Bu çalışmanın analiz raporu aşağıdadır:
 1.1.PROBLEM: Gazi EML 10 ATL ve EML sınıfları öğrencilerinin, BTT (Bilişim Teknolojileri Temelleri) dersinden güçlük çektikleri konuları tespit edip, buna uygun olan eğitimleri hazırlamak.
  1.1.1.MEVCUT DURUM: Yapılan araştırmalar, öğrencilere uygulanan anketler, dersi veren öğretmenlerle yapılan görüşmelerin sonucunda öğrencilerin BTT dersinin bir alt basamağı olan Donanım(Sistem Bakım ve Onarım) konusunda eksikliklerin olduğu görülmüştür. Not: Öğrencilere uygulanan anketler moodle ‘da mevcuttur. 
1.1.2.OLMASI GEREKEN DURUM: Öğrencilerin eksikliklerini görmek amacıyla hazırladığımız testin sonucunda oluşturacağımız uygulamalar ile öğrencilerin donanım dersindeki problemleri çözülecek ve donanım konusuyla gelecek dersler arasında bağlantı kurulması sağlanacak. 
1.1.3.DÜŞÜNCELER: Grup olarak konuyu bütün hatlarıyla masaya yatırdık, öğrencilerin bu dersteki başarısızlıklarının sebeplerinin ne/neler olabileceği konusunda derse giren öğretmenler, o dersi alan öğrencilerle yapılan görüşmelerin sonucunda birkaç fikir yürüttük. Grup başkanımız Talip DALGIN öğrencilerin başarısızlıklarının sebebinin bir tane olamayacağını söyledi ve bizlere bu sebeplerin neler olabileceğini sordu. Oğuzhan BAL başarısızlığın sebebinin yeterli ortam şartlarının sağlanamadığını, materyallerin yetersiz olabileceğini söyledi. Hasan KURTBOĞAN başarısızlığın sebebinin öğrencilerin derse karşı alakasız tutumu olabileceğini, Serkan DEMİR öğreticinin yetersiz olabileceğini, Dovletbay JABAROV öğrencilerin dersleri uygulamalı olarak tekrar etmediklerini bunun sonucunda da gün içinde anlatılanların unutulabileceğini söyledi. 
1.1.4.ÇALIŞMANIN AMACI: Bilgisayar bölümü öğrencilerinin bilgisayarın donanım alanındaki problemlerini çözmek. Öğrencileri donanım alanına karşı tutunduğu olumsuz düşüncelerden arındırmak. Donanımı öğrenmenin ileride yaşatacağı kolaylıkları öğrencilere anlatmak. 
1.2.HEDEF KİTLENİN ÖZELLİKLERİ 
1.2.1.GENEL ÖZELLİKLERİ: Projenin esas grubunu şehir merkezinde ailesiyle yaşayan, lisede okumakta olan, 15-16 yaşındaki erkek öğrenciler oluşturmaktadır. Genelinin kendisine ait bilgisayarı vardır. 1.2.2.ÖZEL ÖZELLİKLERİ: Öğrenciler BT dersinin donanım konusunda yeterli bilgiye sahip olmayıp, gelecekte donanımı öğrenmenin işine yarayıp yaramayacağı konusunda bilinçsizdir. 
1.2.3.BİLİŞSEL ÖZELLİKLERİ: Öğrenciler donanım ile ilgili bazı teorik bilgilere sahip ancak bu bilgilerin uygulamaya konulması hususunda öğrencilerin problem yaşadıkları gözlemlenmiştir. 
1.2.4.DUYUŞSAL ÖZELLİKLERİ: Öğrencilerin büyük bir çoğunluğu bu dersin gelecekte işine yaramayacağını düşünüyor ve bu yüzden bu dersi sevmiyor. 
1.2.5.DEVİNSEL ÖZELLİKLERİ: Öğrencilerin bilgisayar parçalarını kasaya takma konusunda problem yaşadığı gözlemlenmiştir. Yapılacak uygulamalarla bu problem giderilecektir. 
1.3.PROBLEMİ TESPİT ETMEDE KULLANILAN VERİ TOPLAMA ARAÇLARI: Derse giren öğretmenlerle problem durumu hakkında birebir görüşme yapıldı. Öğrencilerin donanım ile ilgili bilgisini ölçmek amacıyla, öğrencilere test uygulandı. Birkaç öğrenciyle problem konusunda sohbet havasında geçen bir görüşme yapıldı. 
1.4.ÖNCELİKLERİN BELİRLENMESİ: Günümüzde bilgisayarın donanım parçalarının bakımı ve onarımını bilmeyen bilişim mezunu öğrencilerinin ilgili alanda iş bulabilmeleri zor gibi görünüyor. Bu yüzden öncelikle öğrencilerin bilgi düzeylerini ölçmek başarısızlıklarının sebeplerini anlayabilmek için anket uygulaması yapmak gereklidir. Anket sorularına verilen cevaplar neticesinde aklımızda şekillenecek olan yargıları toparlayıp doğru yolu bulmaya çalışmamız gerekmektedir. 
1.5.ÇALIŞMADA KAYNAK ve SINIRLILIKLAR 
1.5.1.KAYNAKLAR: Ders kitapları İnternet Eğitim veren öğretmen 
1.5.2. Sınırlılıkları Öğrencilerin derste not tutma alışkanlığına sahip olmamaları. Öğrencilerin derse karşı ilgisizliği. Öğrencilerin anlamadıkları yerleri öğretmene sormamaları. 
1.6.ÇALIŞMADA ULAŞILAN SONUÇLAR – FARKLILIKLAR: Öğretmenler ve öğrencilerle yapılan görüşmeler, uyguladığımız testlerin sonucunda öğrencilerin donanım konusunda temel bir bilgiye sahip olduğunu ancak bu temel bilginin gelecekte iş bulma konusunda yeterli olmadığını gördük. 1.7.ÖNGÖRÜLEN ÇÖZÜM ÖNERİLERİ: Öğrencilerin derse karşı ilgisiz tutumunun değiştirilmesi, öğrencilere özgüven aşılamak ve donanım konusunun tam anlamıyla kavranması hakkında çalışmalar yapılacak. 






KAYNAKÇA 
http://mail.baskent.edu.tr/~20397183/ogretim_tasarimi.html adresine 23.03.2013 tarihinde erişilmiştir. http://ogretimtasarimi2010.wikispaces.com/file/view/Giris.pdf adresine 23.03.2013 tarihinde erişilmiştir. http://www.tcmb.gov.tr/kutuphane/TURKCE/tezler/ecesenerbilgic.pdf adresine 23.03.2013 tarihinde erişilmiştir. https://dosya.sakarya.edu.tr/Dokumanlar/2013/204/260175797_unite_3__ogretim_tasarimi_ve_teknolojilerinin_temelleri.docx adresine 23.03.2013 tarihinde erişilmiştir. http://gazibote.files.wordpress.com/2011/03/ot_4_modeller.pptx adresine 23.03.2013 tarihinde erişilmiştir. http://boteonuncukoy.wordpress.com/2012/03/27/analiz-raporu/ adresine 23.03.2013 tarihinde erişilmiştir.

Arkün, S., Baş, T., Avcı, Ü., Çevik, V. ve Gürcan, T. (2009). ADDIE tasarım modeline göre web tabanlı bir öğrenme ortamı geliştirilmesi. Eğitimin Değişen Yüzü: Yeni Paradigmalar, 25.Yıl Konferansı, 14 Mart, Ankara.